VEILING SARTO 1952 – 65 JAAR – 2017
auteur: Jos Kuin
bron: Jaarboek 2017
In 2017 wordt de 65e Veiling Sarto gehouden. In 1952 vond de eerste ‘kerkeveiling’ in Andijk plaats. Hoe is het zover gekomen:
Onder grote belangstelling werd in december 1930 op een openbare veiling een woning verkocht. Dhr. Klaas Meester Dzn., vooraanstaand raadslid uit de Bangert, nam deze gelegenheid te baat en opperde het idee om tot een eigen kerk, een eigen parochie en een eigen school te komen. In die tijd gingen de Andijker katholieken in Wervershoof naar kerk en school. Zo werd deze huizen veiling de eerste bijeenkomst ter voorbereiding van een eigen kerk. Er werd een bouwfonds opgericht om aan de benodigde gelden te komen. ’s Zondags ging men langs de huizen met de collectebus. De zondag was hier speciaal voor uitgekozen omdat dan de mensen thuis zijn. Eind 1934 was er reeds een kapitaal van fl. 496,50 gevormd.
In 1934 wordt op de hoek Storm weg/Bangert de woning van Klaas Dol openbaar verkocht. De totale oppervlakte van het perceel van Dol -winkelier en brandstoffenhandelaar bedroeg maar liefst 3472 m2. Op dit terrein staan tegenwoordig het huis van W. Smit (Kleingouw 219), dorpshuis Sarto en het kerkgebouw. De avond voor deze verkoping krijgt de bouwcommissie de goedkeuring van pastoor P.J. Bonnet uit Wervershoof om voor zijn rekening dit onroerend goed aan te kopen, met het uiteindelijke doel een eigen kerk, patronaat en school in Andijk te stichten. De kosten voor deze koop: fl. 4.965, zijn door pastoor Bonnet uit eigen zak betaald. De bouwcommissie mocht de woning en de grond verhuren zolang er nog geen concrete bouwplannen waren. Helaas, pastoor P.J. Bonnet overleed op 18-07-1935.
Het (nood)kerkgebouw van de katholieke parochie Andijk is mede gerealiseerd dankzij de Bloembollencommissie en de opbrengst van ‘groene veilingen’. Deze foto uit 1955 is gemaakt vanwege het 25-jarig priesterfeest van Pastoor Minnebo. De woningen pal naast de kerk zijn later gesloopt voor de aanleg van de Burg. Doumastraat en de bebouwing rondom die weg.
Het Kerkbestuur van Wervershoof, onder aanvoering van kapelaan D. de Wit en de nieuwe pastoor J.W. Pieterse, kreeg toen de vrijheid om te bepalen wat er met dit onroerend goed ging gebeuren. Een eventuele afsplitsing van Andijk kwam ze helemaal niet goed uit. De bouwcommissie had geen rechtspersoonlijkheid en daarom moest dit onroerend goed naar het toenmalige kerkbestuur vonden zij. Dit kerkbestuur van Wervershoof oordeelde dat de financiële draagkracht van de Andijkers miniem was, de afstand naar Wervershoof klein en de kerk van Wervershoof groot genoeg. Afblazen dus.
Wist dit bestuur niet dat de kinderen uit Andijk lopend naar school gingen, een broodzakje mee, en dat ze dagelijks -voor het naar school gaan- de kerkdienst bezochten in Wervershoof? Het kerkbestuur van Wervershoof had eerder al zeer veel moeite gehad met de afsplitsing van Onderdijk in het jaar 1919. Dat hun toenmalige standpunt grote woede bij de Andijkers opriep is wel begrijpelijk. Het kwam Wervershoof echter goed van pas, zij konden zo hun plannen voor een jeugdhuis en patronaatsgebouw naast de kerk in 1938 realiseren. Dit pand is eind vorige eeuw De Loods genoemd. Later is het huidige Soc. Cultureel Centrum De Schoof verhuisd naar Kerkelaantje 1.
De Andijker bouwcommissie heeft de rente voor dit onroerend goed en later ook de fundatie aan Wervershoof betaald. Daardoor moest er natuurlijk extra geld komen om het eigenlijke doel: een ‘eigen’ kerkgebouw in Andijk, te kunnen verwezenlijken. Zo werden in juni 1934 een Stichting Bouwfonds en een Bloembollencommissie geïnstalleerd. Later dat jaar werd een naastgelegen perceel aan het Bouwfonds aangeboden, maar dit is pas na 1945 aangekocht. Rond 1950 is de grond voor fl.1,00 verkocht om dorpshuis Sarto te bouwen. Bij de bouw van de nieuwe kerk in 1973 is een deel van deze grond weer door het bestuur van Sarto verkocht aan het Parochiebestuur voor de prijs van fl. 1,00. De cirkel was rond. Daarna zijn de nieuwe kerk en vervolgens de bejaardenwoningen in de Bangert gebouwd.
De Bloembollencommissie begon in 1934 met het opplanten van bloembollen en in 1935 zijn deze bloembollen in een ‘groene veiling’ verkocht. Dit leverde maar liefst fl. 500,92 op. In 1938, de crisistijd, was de opbrengst duidelijk minder, zelfs negatief: fl.-0,35. Eind 1947 echter was er fl. 10.122,89 in kas. In 1948 is café-kolfbaan De Krimper gekocht en omgebouwd tot (nood)kerkgebouw en dit werd 24 december 1949 in gebruik genomen. Deze Bloembollencommissie heeft tot 1952 ‘groene veilingen’ gehouden ten bate van de kerk. In 1951 werd er nog 90rr tulpen en 60rr irissen geplant. Maar tijden veranderen, de band tussen de commissie en de kerk verdween.
Zo is in 1952 de Veiling Sarto ontstaan.
Bestuur Veiling Sarto 1974
Staand v.l.n.r.: Jan Jong, Wil Baas, Jos Deen, Jan Commandeur en Meindert Schuitemaker Pzn.
Zittend v.l.n.r.: Jaap van der Jagt, Piet Bakker en Willem Meester
Met als voortrekkers: D. Dol, W. Deen, C. Breg en P. Meester als bestuursleden en Cor Kuin als secretaris. In 1957 gaat pastoor Minnebo (in Andijk van 1953 tot 1958) persoonlijk naar Noordwijkerhout om tulpen plantgoed te vragen bij leden uit zijn oude standplaats. Het resultaat overtrof alle verwachtingen aangezien er 1.000 kg plantgoed werd toegezegd. Vanaf 1958 zijn er ook gelden aan de verenigingen verstrekt, dus niet langer alleen maar aan de kerk. Als eerste aan de op te richten Jongeren beweging (NKJB) die zo met een startkapitaal van fl. 300 is begonnen. En in 1959 werd op voorstel van commissielid Cees Breg de eerste ‘droge veiling’, op de wijze zoals we die nu nog steeds kennen, gehouden. Deze leverde fl. 6.258 op. Een jaar later kon daarom ook subsidie worden verstrekt aan de jongerenbeweging, toneelvereniging, fanfare en bibliotheek (in Sarto), de zangvereniging en de kerk. Ook de op te richten Gym vereniging GVAW kreeg een renteloos voorschot van fl. 1.000.
De bestuursleden in 1960 zijn: D. Dol Vzn., C. Breg (penningmeester), Jan Sijm Pzn. (secretaris), Piet Meester Dzn. en Th. Tensen. In 1960 werd er ook nog 32 HL tulpenplantgoed aangeboden op de ‘bollenveiling’, zoals deze jaren in de volksmond is genoemd. Enkele jaren later mochten er 10 verenigingen van de opbrengst profiteren. In 1965 heeft de opgerichte Tienerclub fl. 350 gekregen. Deze is in 2016 opgeheven omdat er geen ouders meer beschikbaar waren om de kinderen deze avonden te begeleiden.
In 1976 is aan het Sartobestuur een bijdrage van fl. 5.000 verstrekt om het Keetje aan de zuidkant van de kerk te gaan bouwen. Dit Keetje was de voorloper van de huidige peuterspeelzaal.
Willem Meester, vanaf 1966 secretaris, geeft in 1986 het stokje over aan zijn zoon Ron, die deze taak tot 2011 heeft verricht. Die 45 jaar is toch Meesterlijk! Net zoals Wil Baas, bestuurslid v.a. 1968 en later penningmeester. Hij maakte de overstap naar voorzitter tot 1998 en was daarna nog actief tot 2012 als assistent op de veilingavonden met als specialisme: kopers kenner. Liefst 45 jaar actief voor Veiling Sarto! Wij hebben daarnaast in de afgelopen jaren ook Jos Deen bedankt voor zijn jarenlange trouwe bestuurslid maatschap: 18 jaar. Verder Jaap van der Jagt: 18 jaar, Meindert Schuitemaker: 18 jaar, Piet Bakker: 29 jaar, Jan Commandeur: 30 jaar, Jan Jong: 26 jaar en Jan van der Jagt: 16 jaar. Het huidige bestuurslid: John Commandeur is ook al weer vanaf 1996 actief.
Het is altijd weer een pracht om te zien wat voor bijzonderheden er zo door de jaren heen werden aangeboden en verkocht. Pastor A. Janssen kocht ooit een paard op de veiling en dat stond inderdaad de volgende dag bij hem in de gang. Levende have is altijd apart en een enkeling is van mening dat zoiets eigenlijk niet kan worden aangeboden en verkocht. Maar als je een konijn koopt en je hebt geen hok, betaal je wel maar je geeft het konijn weer terug om het nogmaals aan te bieden. Net als de rol drop die voor ruim € 100 is verkocht, omdat de kopers het niet lustten. Ook de kavels die de originaliteitprijs winnen zijn vaak een topper vanwege de hoge prijs die daarvoor wordt betaald. Toch blijven taarten en planten het nog altijd goed doen!
Als we zo het archief doorpluizen blijkt dat Veiling Sarto ook wel met de tijd meegaat. Dankzij financiële steun wordt geprobeerd vooral de jeugd te stimuleren in hun activiteiten: Tienerclub, Huttendorp, sportverenigingen, tennis, zwembad, VVN op de school en Jongeren Kontakt. Vanaf 2010 wordt aan het begin van de veilingavond de Kinderveiling gehouden: koopjes speciaal voor de kinderen om hen alvast kennis te laten maken met het veilinggebeuren.
De klokkenstoel bij de kerk is in 11 jaar gefinancierd. Het Dijkmagazijn ontving 10 jaar lang: € 1.000. Verder financiële ondersteuning voor o.a.: een AED apparaat voor Sarto/Kerk, een deel van de Mariakapel op de begraafplaats, 3e en 4e jeu de boules baan achter Sarto, beamer met scherm in Sarto, St. DeBuurtOp voor 200 jaar Andijk en 100 jaar Droge Voeten. De Bangertschool deelt al jaren volop mee in de bijdrage voor het kamp voor groep 8, bibliotheek en laptop kast, extra gereedschap, bakoven, natuurspeeltuin, T-shirts, aanpassing schoolplein, nieuwe schommel, nieuw podium en drukwerkapparatuur. De veilingopbrengst bedraagt de laatste 5 jaar gemiddeld rond de € 30.000 per keer en maar liefst 25 verenigingen profiteren van de te verdelen gelden.
Tijdens de Veilingavond op 10 maart 2017 wordt hoogstwaarschijnlijk de opbrengst van € 1.000.000 gehaald als totaalopbrengst van alle veilingen vanaf 1952! Met dank aan alle schenkers en kopers voor hun bijdragen in de afgelopen jaren!
Drie bestuursleden van Veiling Sarto:
Links: Wil Baas, bestuurslid van 1968-1998
Midden: Piet Meester, bestuurslid van 1952-1968, op deze foto uit 2002: 102 jaar oud
Rechts: Jos Kuin, bestuurslid van 1998-2017
Van de foto’s in dit artikel is de herkomst niet meer te achterhalen. Mocht je in het bezit zijn van een originele foto van betere kwaliteit, dan zouden we deze graag ontvangen. Natuurlijk willen we altijd de na(a)m(en) toevoegen van de eigenaar van de foto.
