Onbewoonbaar verklaard

Dijkweg 257

auteur: J. Knaapen
bron: jaarboek 1977

Dijkweg 257, Andijk. Foto: Jos Kuin

“Heden den vijfentwintigsten October negentienhonderd zevenentwintig des avonds zeven uur in het cafe van den heer C.Groen te Andijk, ten verzoeke en in tegenwoordigheid van den heer Klaas Krul Teuniszoon, landbouwer, wonende te Andijk, wordt door mij Meester Frans Willem van Riemsdijk, notaris te Andijk in tegenwoordigheid der na te noemen getuigen overgegaan tot de openbare verkooping van de navolgende onroerende goederen, en wel: Een huis en bouwland staande en gelegen te Andijk. De verkooping geschiedt”.

Dit is een citaat uit het oudste door mij achterhaalde koopkontrakt van de boerderij die momenteel door mij bewoond wordt.
Van de gegevens uit dit koopkontrakt van 1927 en van gegevens die ik later nog zal beschrijven, heb ik kunnen opmaken dat deze boerderij nu ouder moet zijn dan 130 jaar. Hoe oud precies, daar ben ik op dit moment niet achter, maar uit de bouwstijl valt op te maken dat hij ouder is. Een leuke bijkomstigheid is het feit dat de boerderij voor een gedeelte, o.a. de “vierkantspalen”, is opgetrokken van tweedehands hout. Dit is te zien aan bepaalde inkepingen van oude houtverbindingen die in de stolp nergens voor dienen. Op de zolder bijvoorbeeld loopt een zware balk met een sierrand, die waarschijnlijk afkomstig is uit een gebouw waar die rand werkelijk als versiering dienst deed. Gelukkig zijn de balken van binnen nog keihard.

De stolp is jarenlang verdeeld geweest in twee aparte huizen: een zogenoemd voorhuis en een woonhuis met schuur. Beide zijn vaak van eigenaren verwisseld. Het voorhuis was verhuurd en het woonhuis steeds bewoond door de respectievelijke eigenaars. Deze splitsing is het onderhoud van de boerderij bepaald niet ten goede gekomen. Het voorhuis was dan ook onbewoonbaar verklaard op het moment dat de boerderij door mij werd gekocht.
Het huis verkeerde in een niet al te beste staat toen ik het kocht. Het zgn. “vierkant” ofwel “berg” is nu woonkamer, maar vijf jaar geleden stonden hier nog de geiten. Voor het zover was heeft het echter wel bloed, zweet en tranen gekost om het geheel bruikbaar te maken, vooral veel zweet, en ontzettend veel doorzettingsvermogen. De verbouwing is bijna geheel door mijzelf uitgevoerd, uitgezonderd het metselwerk.
Ik ga niet in details beschrijven hoe ik heb verbouwd, maar ben pas definitief gaan verbouwen toen we het huis een half jaar hadden.
Dit heeft het voordeel dat je de voor- en nadelen van je huis leert kennen. Wat ik ook als gunstig heb ervaren is het feit dat we de boerderij lange tijd alleen in de weekenden bewoonden. Je kunt dan ‘s maandags “de troep de troep laten” en het weekend daarop weer met frisse moed beginnen.

In het vervolg spreek ik over “wij”, omdat wij, mijn vrouw en ik, samen de boerderij hebben verbouwd. Bij onze boerderij hebben wij het geluk gehad dat de stal, nu een timmerwerkplaats, op het noorden lag. Dit is bij veel boerderijen niet het geval, omdat de stal vaak op het zuiden ligt, terwijl men anno 1977 toch liever de woonkamer op het zuiden heeft. Wij hebben dan ook min of meer de oude plattegrond kunnen handhaven. Ook hadden wij enig houvast aan twee levensgrote schoorstenen; één in de keuken en één in het vierkant, die we beide als schoorstenen hebben gehandhaafd. Die in het vierkant is een gezellige open haard geworden.
Aanvankelijk hadden we het plan om gedeelte na gedeelte te verbouwen. Dit is echter niet helemaal gelukt omdat alle ruimten toch in elkaar overlopen. We hebben zoveel mogelijk de oude boerderijsfeer proberen te handhaven, maar uiteraard wel met de luxe van de moderne tijd.

Ook hebben we veel oude materialen weer gebruikt, wat bij het slopen de nodige voorzichtigheid vereiste. De stenen van de buitenmuur hebben we stuk voor stuk gebikt, maar spijt hebben we hier niet van, want waar koop je nieuwe stenen die zo mooi zijn verkleurd en verweerd door zon en reqen. De buitenmuren zijn dubbelsteens geworden, dat heeft het voordeel dat je de oude planken van de binnenkant van de oude buitenmuren kunt gebruiken voor houten binnenwanden. Deze houten binnenwanden hebben we zoveel mogelijk in de originele oude kleuren geverfd.
Bij het slopen van een oude tussenwand kwam ik een beschreven plank tegen, nog zeer gaaf omdat deze ruim tachtig jaar in het donker heeft gelegen.
Op deze plank stond de volgende tekst te lezen:

“In 1895 is dit huis van binnen veranderd. Wat nu voorkamer is, was toen de woonkamer en wat nu woonkamer is toen voorkamer.
In April is door de timmerlieden Jakob Ellenbroek en Pieter Bot Jsz. de zaal uitgesloopt en hebben de 4e Mei de bewoners of eigenaars met hunne zuster Antje Krul en Jan Molen hun 25e jarigfeest herdacht in genoemde zaal. Onder de bewoners wordt bedoeld Klaas Krul en Geertje Groot met hunne dochter Trijntje. Na de bruiloft is de zolder en vloer er uitgesloopt en is de muur er gedeeltelijk uitgeweest.
Al deze werken zijn verricht. Het metselwerk door Pieter Nierop en zijnen zoon Nanne Nierop. Het timmerwerk door Jakob Ellenbroek Jz. Pieter Bot Cz.
Pieter Hap Pz.
Arie Bot Cz.
Het schilder- en behangwerk door Jakob de Haas en Pieter Groot.
Aldus opgemaakt den 29. Juni 1895”.

Ook heb ik weer een plank met soortgelijke tekst tijdens mijn verbouwing ergens ingetimmerd. Ik wens de vinder daarvan evenveel plezier in zijn verbouwingswerk en evenveel woonplezier in zijn huis als wij hebben gehad en nog zullen hebben.