ineens. Met een ruk trok hij zijn hoofd omhoog en zijn blikveld werd geheel gevuld met het beeld van de uitgedoste Ariër. Het bekende ‘Ausweis, bitte!’ klonk. En dat was exact het moment dat zijn probleem ontstond. Ja, hoe moest het nu? Hij vertelde de militair over de papieren die in zijn jas zaten, dat hij vlakbij woonde en ze wel even kon gaan halen. Tot zijn grote opluchting gaf de soldaat toestemming en hij ging dus maar snel naar huis. Ze hebben elkaar nooit meer ontmoet.

Iets later op de middag zat de kerk voor aanvang van de dienst dusdanig vol dat er stoelen vanuit de consistorie (vergaderruimte) moesten komen om al die mensen een plaats te bieden. De kerk was niet alleen gevuld met kerkleden, maar ook met hen die hier onderdak en bescherming zochten. Dit waren met name de zogeheten ‘onderduikers’, in de volksmond ‘duikers’ genoemd: mannen die vanwege hun leeftijd (vanaf 18 jaar) tewerkgesteld zouden worden om de Duitse oorlogsindustrie op gang te houden. Om dit te voorkomen trokken ze veelal weg uit hun woonplaats en werden door de L.O (Landelijke organisatie voor hulp aan Onderduikers) in een gastgezin geplaatst.

De kerkdienst was al gaande toen een aantal late ‘kerkgangers’ zich nog meldden bij de kerkdeuren: de Ortskommandant van Medemblik met een soldaat. Koster Mellema gaf dit door aan de dominee en deze zag meteen de ernst van de situatie in. Met indirecte bewoordingen gaf hij aan de kerkgangers door hoe de situatie er voor stond en zo kregen de ‘vreemde’ en de ‘eigen’ duikers de gelegenheid om zich in het gebouw te verschuilen of het te verlaten.

Een aantal mannen is toen in de ruimte tussen het plafond en het dak van de kerkzaal gekropen, anderen zijn via de achterdeur aan de oostkant van de toren (nu de toegang tot ontvangstruimte ‘het Middelpunt’) via de pastorietuin door het land weggekomen. Omdat men niet wist bij welke uitgangen de vijand stond opgesteld en met hoeveel ze precies waren, zal dit een spannende onderneming zijn geweest. Enkele mannen (vermoedelijk een stuk of vijf) hebben zich in een ruimte onder de orgelpijpen verschanst. Het orgelspel van de daaropvolgende psalmen en gezangen moet indruk op hen hebben gemaakt. De dominee had de kerkgangers extra veel zangwerk opgegeven om de duikers gelegenheid te geven om te kunnen ‘duiken’. De bezetter bleef buiten staan, aangezien zij een dienst niet mochten verstoren zolang het een ‘eredienst’ was. Er is toen heel wat afgezongen.

De mannen die zich in het orgel hadden verscholen lieten de geschiedenis iets na. Ze schreven hun namen op de binnenkant van de orgelkast, pal onder de pijpen van het orgel. Er staat misschien niet zo veel wat tekst betreft, maar wel wordt duidelijk dat in een dergelijke situatie je mogelijkheden zeer beperkt zijn. Een van hen had een potlood bij zich en is begonnen zijn naam neer te zetten. Anderen namen het potlood over en deden hetzelfde, elk met hun eigen gedachten. De reden van hun verblijf hebben zij ook op het hout gezet: ’RAZIA’ staat er (razzia). Opgepakt worden en naar Duitsland gaan is toch het laatste wat ze wilden. Zo zaten daar in de schuilplaats: A.J. Buikema uit Baflo (Groningen), F. Schoemaker, P. Ruiter, J. Lieuwen en mogelijk nog enkele personen.