Het kaasboekje van Simon Prins
bron: jaarboek 2008
auteur: Dick Spijker
Simon Prins leefde van 1792 1878, was getrouwd met Marijtje Kooyman en woonde in de boerderij in de Bakkershoek, nu Dijkweg 240. Van deze Simon is een boekje bewaard gebleven waarin hij van 1836 tot 1878 bijhield hoeveel kazen er naar de markt gingen en wat deze opbrachten. Dit boekje komt uit het archief van Roelof Prins. Deze Roelof Prins (1867-1943) was jarenlang archivaris van de Gereformeerde Kerk en heeft veel wetenswaardigheden over zijn familie en Andijk verzameld.
De kaas verkogt van 18 koeyen en vier vaarsen 1851. 22 april 152 kaasen totaal 618 ponden verkocht a 13 34 Gulden per 100 ponden bedraagt 84 Gld. 22 maij 192 kaasen totaal 758 ponden verkocht a 12 1⁄2 Gulden per 100 ponden bedraagt 94 Gld. 12 junij 224 kaasen totaal 876 ponden verkocht a 15 Gulden per 100 ponden bedraagt 131 Gld.
In het jaar 1851 bracht Simon Prins totaal 2455 kazen met een totaal gewicht van 9460 ponden naar de markt. De opbrengst hiervan was F 1297,15 wat een gemiddelde prijs ople- verde van F 13,71 per 100 pond dus 27 cent per kilogram. Per kilo kaas is onge- veer 1 liter melk nodig, dit betekent dat deze koeien gemiddeld 2890 liter melk per jaar gaven. Per koe een opbrengst van 215 kg en een geldelijke opbrengst van F 59,00 per koe. De opbrengsten konden per jaar sterk variëren, de kwaliteit van het voedsel was zeer belangrijk en verschilde jaarlijks. Zo ging in polder Het Grootslag door een betere bemaling de kwaliteit van met name het hooi omhoog. Naar welke markt Simon Prins zijn kazen bracht is niet bekend. Andijker boeren markten zowel in Hoorn, Enkhuizen als Medemblik. Op een bord in het oude waaggebouw in Medemblik, nu bloemisterij Lotus, hangt een bord met de volgende tekst: Den 24 July 1779 heeft Jan Brouwer van Andijk alhier te Markt gebracht 1805 Ponden Kaas. Meestal brachten de boeren de kaas éénmaal in de twee weken naar de markt. In de 40 jaar dat Simon Prins deze gegevens bijgehouden heeft zien we de melkgift oplopen van 2500 tot 3900 liter per koe. Deze cijfers laten zien dat hij over een goede veestapel beschikte.
De kaasprijzen lopen in die jaren geleidelijk op van 13 tot 30 Gld. per 100 pond.
In het archief van Roelof Prins is ook te vinden dat Simon Prins in 1825 benoemd werd tot gemeentelijke hooi- steker. Er waren er toen zeven op Andijk en zij hadden de taak de temperaturen van het opgeslagen hooi in de boerderijen te controleren om daarmee hooibroei op tijd te ontdekken en brand te voorkomen. Twee steekijzers, gemerkt AD, waarmee hij de temperatuur controleerde liggen nog op zolder van de boerderij. Twee kleinzoons van Simon Prins, Klaas en Willem Tensen Dz. zouden later tot de oprichters van de kaasfabriek op Buurtje behoren.
Bron: Archief van Roelof Prins
