Herinneringen aan het neerstorten van een bommenwerper op 26 juni 1942
auteur: Siem Kieft
bron: Jaarboek 2010
Links, Ma Broer, chauffeur van de erachter staande vrachtauto voor afvoer van de vliegtuig restanten en Marian Minnes
In de nacht van 25 op 26 juni 1942 stortte ter hoogte van de Kleingouw Hoekweg te Andijk een bommenwerper neer. In 2009 werd er op die plaats door de gemeente Andijk, na 67 jaar, een gedenkteken gezet ter nagedachtenis aan de vijf Poolse bemanningsleden van de Britse Wellington bommenwerper. Vele ouderen hebben hier nog een herinnering aan. Dit was voor mij aanleiding om speciaal van zes nog levende personen die in de onmiddellijke nabijheid woonden, hun persoonlijke herinnering over dit gebeuren weer te geven.
Zij woonden op de Hoekweg 55 (Gerda Leijen), Hoekweg 59 (Ma Broer), Kleingouw 56 (Marian en Piet Minnes) en Kleingouw 60 (Stien en Henk Blom).
De dichtstbijzijnden waren Hoekweg 58 en 59. Op nr. 58 woonde de fam. Bankert, waarvan van de zoon Klaas (reeds lang overleden) zijn herinnering in een interview beschreven staat in het boek Wespennest Leeuwarden – deel I van Ab Jansen.
“Uit het oosten zwelt het geronk van vele vliegtuigmotoren aan en gaat over in een massaal gedreun. De RAF keert terug na een zware aanval te hebben ondernomen op Bremen. Er klinkt een geluid alsof een der toestellen moeilijkheden heeft, het geluid gaat over in een angstaanjagend geluid en in een baaierd van vuur en vlammen davert een vliegtuig omlaag en zet de omtrek in een ver- blindend licht. Verbijsterd en als aan de grond genageld zien we vanuit het raam het onvermijdelijke naderen. Een ontzettende klap, op nog geen 15 meter van ons vandaan slaat het vliegtuig te pletter. De draden van de hoogspanning hebben hoogstwaarschijnlijk de vaart iets gestuit.” (Dit is wel een opgesierde vertelling van de auteur en niet rechtstreeks uit de mond van Klaas.)
Hoekweg 59: Ma Broer sliep op de zolder en werd wakker van de klap. Haar broer Rinus zat daar boven op zijn knieen voor het raam als versteend in het felle licht. Het toestel viel om 02.40 uur naar beneden. Hun elektrische klok was op die tijd stil blijven staan. Dit wist mijn echtgenote Jannie Minnes nog, toen wonende Hoekweg 54.
Gerda Leijen, van Hoekweg 55, stond geschrokken voor het raam met vader en moeder. Buiten stonden buurman Minnes, Bankert en Broer. De volgende morgen was Zandbergen (politie) er, om de mensen op een afstand te houden en vanzelf Duitse militairen.
Voor Kleingouw 56 stond Marian Minnes op de weg samen met haar vader C. Minnes Pz, buurman Jaap Broer, van Kleingouw 57, en de bakker C. Kooiman van Kleingouw 53 (nu P. de Vries).
Marian: “Ik zag en hoorde ineens schoten en even later een hel vuur dat tollend en met veel geraas naar beneden kwam en recht op ons af. Er was geen tijd om te reageren. Een enorme vuurzee was vlak voor ons huis. Wat een hitte en het stonk vreselijk. Vader en ik gingen naar binnen. Vader met zijn eeuwige aktetas, met al zijn papieren. We zijn naar de achterkamer gegaan en daar onder de tafel op de grond gaan zitten. Toen waren ineens mijn moeder en broer Piet erbij. Mijn broer Piet weet geen details meer maar wel dat er een vurige bol in de richting van z’n slaapkamerraam vloog. Hij herinnerde zich nog dat hij wilde weglopen maar het niet ging. Vader riep hem later om naar beneden te komen. Hij heeft er dagenlang (= nachtenlang) last van gehad, wat resulteerde in slaapwandelen buiten op straat naar de plek waar het gebeurd was. De volgende morgen waren alle witte schapen aan de overkant zwart gekleurd. Het is goed dat er een gedenkplaat is gekomen voor de bemanning. Wij zijn gespaard gebleven, dank zij hen.”
Op Kleingouw 60 woonden Stien en Henk Blom. Zij lagen in bed te slapen en zij werden wakker van de klap. Kort daarop kwam hun vader met de mededeling dat er een vliegtuig was gevallen ten oosten van de Hoekweg. Ze mochten niet naar buiten volgens Henk, maar Stien wist zich nog te herinneren dat ze met haar vader er naar toe gegaan is. Haar moeder was daarna altijd vreselijk bang.
Tot zover de naaste bewoners Ma Broer, nu M. de Wit-Broer, Marian Minnes, nu M. Dubbeldam-Minnes, en Gerda Leijen, nu G. van den Braber-Leijen. Hun leeftijden waren toen: 16, 13 en 9 jaar. Henk en Stien Blom waren respectievelijk 13 en 15 jaar oud.
Berging van de restanten van het vliegtuig
