Een boerderij in het kerkeveld
auteur: Dirk Spijker
bron: Jaarboek 2019
Kerkeveld 36.
De boerderij van Edith Hartog in het Kerkeveld, nu Rikkert 4, is gebouwd in 1877. Het is een afgeleide Noord-Hollandse stolp met een dubbel vierkant, en deze heeft drie kamers aan de voorkant. Bijzonder is dat er in de voorgevel geen voordeur zit, deze is om praktische redenen aan de zijkant geplaatst.
Pieter Janz Mantel was de opdrachtgever, hij is in 1888 door verdrinking om het leven gekomen. Bij de boerderij lag 42 ha. land, dus deze boer zal ca. 40 koeien hebben gehad. Hij was dan ook een van de grootste belastingbetalers van Andijk. Na het overlijden van zijn vrouw Maartje Kooiman in 1898 is de boerderij gekocht door zijn oomzegger: P. Mantel Jbz. Na deze Pieter hebben er tot 2002 drie generaties Bakker gewoond, de laatste was Klaas Bakker Cz.
Edith Hartog kocht in 2003 met haar toenmalige vriend de stolp van Klaas Bakker Cz. Mede omdat er nog zoveel origineel was aan deze boerderij was de koop gauw rond. Het woongedeelte is intact gebleven en ademt nog de sfeer van de 19e eeuw. Het bestaat uit een slaapkamer, woonkamer en een mooie kamer. Tussen deze twee kamers zitten kasten en ook bedstedes, bijzonder is dat deze naar beide kanten deuren hebben. Deze kunnen open naar zowel de woon- als de mooie kamer.
Woonkamer
Bedstee
Onderduikersruimte
Onderduikersruimte
In 1932 is aan de oostkant een tweede woonruimte ingetimmerd. De mooie kamer in de noordoosthoek werd bij deze woonruimte getrokken. Boven dit woongedeelte is later een bergruimte voor onderduikers getimmerd. De zoldervloer boven het woongedeelte is een halve meter hoger dan die van het bedrijfsgedeelte en achter een trapje naar dit hoger gelegen gedeelte zit een luik dat toegang geeft tot een kleine ruimte van 1 m. hoog, 3 m. lang en 50 cm breed. Geen ruimte dus om lang te verblijven, maar wel geschikt om bij een razzia te schuilen.
Op zolder was veel ruimte en wie veel ruimte heeft gooit niet gauw iets weg maar brengt het naar de zolder. Bij de verkoop is veel op zolder blijven staan. Naast veel tuindersspullen van Klaas werden er bij het opruimen o.a. verduisteringsgordijnen en oorlogstabak gevonden.
Tot de verkaveling heette deze buurt het Kerkeveld, waar zes boerderijen en een arbeidershuisje hebben gestaan. Dwars door het Kerkeveld loopt een zandrug en daardoor ligt het ca. 80 cm. hoger dan de rest van het dorp. Dus was dit een geschikte plek voor bewoning. De oudste vermelding van van een boerderij komt uit 1764 en had betrekking op de boerderij van Van Zanten op Rikkert 11. Kerkeveld komt aan zijn naam omdat de Kerkesloot er van zuid naar noord door loopt. Vanaf het Kerkepad liepen er paadjes naar de verschillende boerderijen. Deze zijn na de verkaveling verdwenen en er werd een weg aangelegd van de Veilingweg richting de dijk tot vlak bij vuurtoren De Ven. Deze kreeg de naam Rikkert, naar een oude veen- stroom die iets zuidelijker liep.
Vorig jaar september heeft Edith meegedaan aan de Open Monumentendag. Naast de bezichtiging van de boerderij waren er tal van andere activiteiten georganiseerd. Waarschijnlijk kunt u ook dit jaar een kijkje nemen op Rikkert 4.
Stal
Zo liepen de verschillende paadjes in het Kerkeveld. De sloot in het midden is de Kerkesloot en rechts is de Bokkesloot en tevens de grens met de gemeente Enkhuizen.
