Dijkweg 207 en de bolbliksem
auteur: Dirk Spijker
bron: Jaarboek 2013
Ca. 1915 – De familie Piet Kooiman poseert voor de boerderij. De stallen aan de noordzijde hebben op de lange kant geen stalraampjes. Achter de grote ramen links woonde de familie in de zomermaanden als de koeien buiten liepen. Daar werd op de stal een eenvoudige hoek ingericht waar het boerengezin deze maanden woonde, want dit bespaarde de boerin veel schoonmaakwerk. ’s Winters werden deze ramen dichtgetimmerd en stonden er weer koeien. Weinig licht hield de koeien rustig en dan gaven ze meer melk.
Foto uit de verzameling van Jacco Mantel
Klaas Kooiman liet deze boerderij in 1872 bouwen. Ver achter de huizen aan de dijk, want het eerste stuk was nogal drassig en een stukje verder lag het land iets hoger, dus een prima plek voor de boerderij. Omdat hun drie kinderen vroeg kwamen te overlijden, namen zij hun neefje Pieter Kooiman Wz., wiens vader naar Amerika was vertrokken, als kind aan. Deze Pieter nam van Klaas het boerenbedrijf over. Na Pieter kwam Uilke Dijkstra in 1928 op de boerderij. Uilke, uit het Friese Heeg, kwam op Andijk terecht omdat zijn broer Lolke hier al woonde. Eerst had hij maar 1,5 hectare land bij de boerderij. Daarnaast huurde hij het buitendijksland de Slibbert. De Dijkstra’s hebben dit land tot 1990 in gebruik gehad. Daarna werd dit door de P.W.N. in gebruik genomen. In de loop van de jaren kon er rond de boerderij land bijgekocht worden. Zoon Durk zette het bedrijf voort en nu zoon Uulco, die er schapen houdt en een loonbedrijf heeft.
Op 5 mei 1982 werd de boerderij getroffen door de bliksem. De familie Dijkstra zat onder de middag te eten toen een bliksemstraal de nok trof en in de boerderij een vuurbal vormde die even later met een enorme knal uit elkaar sprong en door het dak naar buiten schoot. Bij deze knal kwamen er enorme krachten vrij. Het dak van een stolpboerderij rust niet op de muren, maar op de palen van het vierkant. Dit dak was opgetild en 15-20 cm verschoven. Aan één kant kwam de dakgoot nu onder het dak te liggen.
Bijna alle dakpannen waren verschoven of van het dak gevallen, ramen gesprongen, plafonds kwamen naar beneden, de schoorsteen in de boerderij stortte in, dakpannen vielen op de auto van Dijkstra, de meterkast kapot, geluidsapparatuur uit elkaar gesprongen en naar later bleek al het koper in de leidingen weggesmolten. Een paar maanden later zou Durk de koeien scheren, maar het apparaat was kapot. Het was omhuld met een doek en zat in een doos. Het bleek dat in het apparaat ook daar het koper was weggesmolten!
De ravage op het dak met het gat in de nok veroorzaakt door de bolbliksem.
Foto: Familie Dijkstra
De schade aan de oostkant.
Foto: Familie Dijkstra
De koeien die in de boerderij stonden waren net ‘s morgens naar buiten gebracht, maar de koeien in de stal achter de boerderij stonden er nog. Na de knal dacht Durk Dijkstra direct aan brand en rende naar deze stal om de koeien los te maken en naar buiten te sturen. De meterkast van de stal lag halverwege het pad aan stukken, maar vreemd genoeg waren de koeien rustig, net of er niets gebeurd was. De buren belden direct de brandweer want ze dachten enorme rookwolken boven de boerderij te zien. Dit waren echter wolken stof die uit het riet onder de pannen vandaan kwamen. De brandweer kon alleen maar constateren dat er geen brand was. Een vuurbal door een dak met droog riet en geen brand, vreemd! Alleen hier en daar een klein schroeiplekje. Bolbliksem is meestal zo groot als een tennisbal, soms iets groter en heeft een levensduur van enkele seconden tot enkele minuten tot deze uit elkaar spat. Het is een natuurverschijnsel waarvan men nog niet alles weet, maar waarbij enorme krachten en energie vrijkomen.
Kortweg, deze bolbliksem had een enorme ravage veroorzaakt. Toch is de boerderij weer hersteld. Het dak werd heel voorzichtig weer in de oude positie teruggezet en daarna al het dakhout vernieuwd en de pannen gelegd. Ook binnen werd alles opgeknapt. Na een half jaar in de nieuwbouw te hebben gewoond kon de familie Dijkstra weer terug naar de boerderij, die er weer bijstond alsof er niets was gebeurd…
