De Watermolens van polder ’t Grootslag
auteur: S.Kieft
bron: jaarboek 1993
nb 2024 ontvingen we een kopie van een foto met de Watermolens van mevrouw Stavenuiten-van Dok. Met de juiste namen van de laatste bewoners. De in de tekst van Kieft genoemde namen waren dus niet de juiste.
1 – bewoond door A. Kieft
2 – bewoond door K. Eilander
3 – bewoonde door Yn Eilander
4 – bewoond door T. de Haas
De molens zijn gesloopt in het jaar 1909 en 1910
Bij de naspeuringen naar de stamboom van de familie Kieft is mij gebleken dat het beroep watermolenaar veelvuldig in de familie voorkwam.
De eerste watermolenaar is Jacob Kieft, van ± 1816 t.e.m. 1833 was hij watermolenaar op één van de drie watermolens van de Oosterpolder in Hoorn. Deze hebben gestaan aan het einde van de Veenenlaan.
In Andijk stonden vroeger vijf watermolens, de z.g. Noordermolens. Tot en met 1859 werden er geen molenaarsnamen genoemd in de “Rekening en Verantwoording wegens Het Geldelijk Beheer van den Polder Het Grootslag”. Vanaf 1860 worden de molenaars met name genoemd, 13 namen, zonder dat daarbij is aangegeven welke molenaar bij welke molen hoorde. Doch de eerste vijf zijn vrij zeker van de Noordermolens. Dat waren: Cornelis Kieft, Jan Waker, Cornelis Haakman, Jan Eilander en N. Waker. Het jaartractement van deze vijf was tesamen ! f.403.–
De overige acht waren van de Zuidermolens, gelegen ten Zuiden van De Streek. Dat waren: J. Roozendaal, F. Koopman, S. Mantel, W. Verkinderen, C. Kind, M. Majon en J. Dral.
Cornelis Kieft is molenaar van 1860 t.e.m. 1873 en zijn weduwe T. Kieft-Vriend van 1874 t.e.m. 1881. Simon Kieft is watermolenaar van 1891 t.e.m. 1906.
De laatste watermolenaars in Andijk waren: K.C. Eylander, T. de Haas, S. Kieft en J. Krul.
We vonden in het archief van het Waterschap West-Friesland naast vele andere gegevens ook een “Instructie” voor watermolenaars. Bij het lezen hiervan krijgt u een duidelijk beeld van o.a. de hiërarchie die er bestond als het er om ging de waterhoogte van onze polder te beheersen.