Bollenschuur – Kleingouw 35
auteur: Jos Kuin
bron: West Fries Genootschap
Op de Kleingouw 35 te Andijk staat een huis met schuur die verbouwd is. Het West Fries Genootschap bestede daar in 2020 een artikel aan op de website.
Deze karakteristieke bollenbouwerschuur staat naast de bijbehorende woning aan de Kleingouw in Andijk, haaks op de weg. Het huis staat in de lengte langs de Kleingouw. Tussen woning en schuur is een smalle steeg met een beton-pad.
De afmeting bedraagt 10.50 bij 5 meter. Aangebouwd aan de rechterzijde is een schuitenhok van 7 bij 4 meter, dat niet meer als zodanig wordt gebruikt.
Ook links naast het huis staat een schuur, die verbouwd is tot woonruimte, en tot 1997 stond achter het huis eveneens een schuur. Die zogenoemde drogerij werd in de jaren dertig gebouwd in verband met de uitbreiding van het hier gevestigde bloembollenbedrijf van C. Bloemendaal.
De noordzijde van de schuur is een halfsteens muur en bevindt zich een eind in de grond, het perceel loopt namelijk af naar achter. De twee ramen in de voorgevel zitten daardoor tamelijk laag boven de rooilijn. In de punt van de gevel is een derde raam: het zolderraam.
De oostelijke zijgevel is van hout en bevat twee deuren: één van een wc en één toegangsdeur naar de schuur. De wc werd aanvankelijk gebruikt door de bewoners van het huis en nadat daar een inpandig toilet was gerealiseerd alleen door de bollenpellers. De houten wand is van binnen geïsoleerd met zaagsel en houtmolm ertussen.
De achtergevel (op het zuiden) en de westelijke zijgevel zijn van steen, beiden halfsteens muur. Hoog in de achtergevel is de omtrek van een dichtgemetselde deur naar de zolder zichtbaar. Later is er onderaan een andere deur ingezet.
In de westelijke zijgevel bevinden zich drie raampjes op een rij, dat waren er oorspronkelijk vier, en aansluitend het aangebouwde schuitenhok met schuin aflopend dak.
Bij de ingangsdeur is een betonnen trapje van twee treden, ook de vloer is van beton. In de houten zoldering is een luik, een ladder voert naar de eerste verdieping.
Datering
De woning en de schuur stonden aanvankelijk aan de dijk. Nadat het dorp Andijk in 1916 ternauwernood ontsnapte aan een overstroming, besloot men de dijk te versterken en een bredere weg aan te leggen. Huizen en schuren moesten worden verplaatst. Ook deze woning én de schuur werden verzet, dat gebeurde in 1920. Het bouwjaar dateert dus van eerder maar is niet achterhaald.
Eigenaren
Toen huis en schuur werden verplaatst, was Cornelis Bloemendaal de eigenaar. Hij was gehuwd met Geesje Groot. In 1928 werd zijn oudste zoon eigenaar: Cornelis Bloemendaal jr., getrouwd met Grietje Buter. Zij woonden met hun vijf kinderen in het huis en vader Cornelis sr. kwam, toen hij weduwnaar werd, bij hen inwonen.
Na het overlijden van Cornelis jr. woonde zijn vrouw Grietje er alleen. Nadat zij naar een verzorgingshuis verhuisde, kochten haar kleinzoon Arnold Groot en zijn vrouw Miriam Groot-Jong in 1996 het pand.
Zij verbouwden het interieur van het huis grondig en het dak werd verhoogd maar de rest van het exterieur bleef intact: het ensemble behield aan de straatkant dezelfde uitstraling.
Anno 2020 wonen Arnold en Miriam met hun gezin in deze woning.
Gebruik
De schuur werd gebruikt voor verwerking en opslag van bloembollen. Arnold herinnert zich nog hoe er gewerkt werd. ‘Er stond een grote tulpenpellerstafel bij het raam. Een forse oliekachel blies door een dikke horizontale pijp kleine openingen warme lucht in de schuur. Er was ook een ontluchtingskanaal, dat begon een stukje boven de grond en stak boven te dak uit. Het zoog de lucht en het vocht weg, want het was tamelijk vochtig, de schuur was immers aan de voorkant in de grond gebouwd en de betonnen vloer deed er ook geen goed aan. Boven was een naftaline-hok om de bollen te ontsmetten. Naftaline is een middel om bederf tegen te gaan.’
‘Opa Bloemendaal teelde een paar jaar gladiolenbollen en dat waren goede jaren. De bijnaam van Cor Bloemendaal werd dan ook Gladiool. Nadat er ziektes in de grond kwamen, stopte hij met deze teelt en stapte hij weer over op tulpenbollen.’
Vanwege de groei van het bedrijf werd in de jaren dertig de drogerij gebouwd. Een dikke pijp liep van de schuur naar de drogerij, daar werd warme lucht doorheen geblazen.
Tot circa 1975 waren de schuren in gebruik. Na de verkaveling kon men hier niet meer met de schuit komen en werd het bedrijf verplaatst naar de Beldersweg.
De schuur wordt sindsdien gebruikt als opslagruimte.
