Familienaam “Andijker”
auteur: Siem Kieft
bron: Jaarboek 2003
Originele tekst betreffende acte
Het grootste deel van de lezers van ons Jaarboek zijn Andijkers.
Maar zeer velen van u zullen niet weten dat dit ook een familienaam geweest is. Bij mijn zoektochten in de archieven voor het maken van stambomen (Kieft, Burger, Bosstad(t), de Haas e.a) kwam ik zo af en toe “Andijker” als familienaam tegen. Met als resultaat dat ik alle gegevens van deze familie heb proberen uit te zoeken en een indruk te geven wat er zoal te vinden is over deze mensen in die enige eeuwen oude geschriften.
De eerste datum wanneer de naam Andijker voorkomt was het huwelijk van Klaas Pietersz Andijker met Aafje Klaas op 30-10-1723 ingeschreven in het Impost register (belasting) van de Stede Grootebroek; “Klaas jonggesel 23 i tot Bovenkarspel en Aafje Klaas 18 jaar in het Westend van Enkhuizen” Ze behoefden geen impost te betalen vermeld met; Nihil. (De ouders van Aafje zijn niet gevonden, daar kwamen wel 4 Enkhuizer ouderparen voor in aanmerking).
Dan is de vraag hoe ontstaat deze naam “Andijker“, dus terug zoeken naar de geboorte van Klaas met als vader Pieter Claasz, in Bovenkarspel en Grootebroek ±20 jaar terug gezocht maar niet gevonden. Dan naar Andijk en in het kerkregister is maar één Klaas Pietersz te vinden n.l. gedoopt 02-05- 1700 zoon van Pieter Claasz en Aaf Outgers. Met grote waarschijnlijkheid zijn dat de ouders maar bewijzen kan ik het niet, vermoedelijk is het gezin of Klaas alleen naar Bovenkarspel verhuist.
Dan het vervolg van dit gezin, er worden 6 kinderen geboren allen te Bovenkarspel:
1 Pieter Klaasz gedoopt 12-12-1723
2 Aafje gedoopt 13-12-1725
3 Reijnouwtje gedoopt 27-11-1729
4 IJtjen gedoopt 20-07-1732 (tweeling)
5 Marijtje gedoopt 20-07-1732 (tweeling)
6 Dirk gedoopt ??
De geboorte of doop van Dirk is niet gevonden, maar uit andere gegevens is het zeker dat hij bij deze familie behoort.
Van Klaas Andijker zijn nog veel gegevens gevonden, hij werd begraven 08-09-1775 te Bovenkarspel in de kerk, N.Kap.39, de erven van Klaas Andijker betalen aan de kerk voor het begraven ƒ6,-.-. (guldens, stuivers en penningen)en voor Grootebroek 07-09-1775 impost ƒ3,-.-. aangifte door Pieter Andijker.
In het Oud Notarieel Archief (O.N.A.) zijn een 13-tal acte’s waar Klaas zijn naam in voorkomt:
B.v. (O.N.A. 1670-019, 23-09-1736) Bij een geschil tussen 2 heibazen (waarvan Klaas Andijker heijbaas in Bovenkarspel) en de dijkgraaf en heemraden van ambacht Drechterland bij paal 60 even bezuiden de vuurtoren (De Ven) op de zeedijk (Oosterdijk).
Op 14-03-1766 (O.N.A. 1680-120), is hij getuige bij een huwelijks voorwaarden testament van Weleerwaarde heer Andries van Til Predikant te Grootebroek en Mej. Wervershooff egtelieden verklaren gegoed te zijn voor 100.000 gulden.
In het register van ontvangst van de impost op de verkoop van onroerende goederen (40 ste Penning) van Grootebroek (G.Br.) komen enige aankopen van Claas voor o.a. op 15 Maart 1762 (boek G. Br. 337) koopt “Claas Andijker voor zijne kinderen van Aaf Pieters Jans in het Westende te Enkhuizen huis en erf groot in onkosten 65 roeden aan de noordzijde van de straat bewesten de kerk in Bovenkarspel ten oosten Jan Eldertsz en ten westen Krijn Boelhuis voor f 550,-.-. Kosten 40 st Penn, f 13,15.-. en 1/10 verhoging f 1,48.-.”
Na zijn overlijden worden op 10-03-1776 (G..Br.352) door zijn erfgenamen: “Pieter Claas Andijker Pieter Gaaf (=Gravenmaker) getrouwt met Aafje Claas Jan Tromp getrouwt aan Marijtje Claas tot Bovenkarspel Broekerhaven en Grootebroek, alsmede Claas Hoek getrouwt met Reijnouwtje Claas te Venhuyzen mitsgaders de Heeren weesmeesteren onder hunne protectie hebbende Aafje Vreeks dogter van Vreek Raven en IJtje Claas erfgenamen van hunnen overleden vader- schoonvader en grootvader” 3 percelen land verkocht: Groot gemeten:
469 7/8 roeden voor f 575,11,15 à 24½ stuiver de roed
458½ roeden voor ƒ 549, 16.- à 24 stuiver de roed
39½ roeden voor f 48,19.2 à 25 stuiver de roed
Hier moet dan de 40. Penn voor betaald worden ƒ 28,40.2 en 1/10 verhoging ƒ 2,19.2.
1. Pieter Klaasz Andijker gedoopt 12-12-1723 te Bovenkarspel, overleden 30-09-1809 te Bovenkarspel in de kerk begraven N.Kap.39 op 5-10-1809.
Gehuwd op 01-02-1755 te Bovenkarspel met Bregtje Boot(s) gedoopt 23-03-1732 in Venhuizen overleden 18-12-1763 te Bovenkarspel, dochter van Cornelis Boot(s) en Zijtje Elijas.
Bij een acte op 28-05-1772 (O.N.A.1688-136) blijkt Pieter “Weesmeester” te zijn. Uit dit huwelijk de kinderen:
1 Claas gedoopt 01-06-1755
2 Zijmon gedoopt 12-12-1756
3 Aafje gedoopt 08-10-1758 begraven 19-01-1759 te Bovenkarspel
4 Aafje gedoopt 17-11-1759
5 Zoutje gedoopt 26-11-1761
geen gegevens meer gevonden.
Handtekening van Sijmon onder de acte
1 Claas Pietersz Andijker is 01-12-1809 overleden, hij huwde als jonggesel met Lijsbeth Jacobs van Leeuwen gedoopt 28-10- 1759 te Bovenkarspel dochter van Jacob Sieuwerts en Maritje Maartens. Zij krijgen 5 kinderen, 3 maal een Bregje, in 1783, 1788 en 1791 en een Pieter allen jong overleden. Alleen blijft een dochter Maartje geb. 09-11-1786 in leven die huwt 29-04-1809 met Jan Paulisz Silver geb. 18-11-1787 en overl. te Grootebroek op 14-12-1848, zoon van Paulus Silver en Geertje Nannes, zij krijgen een dochter Geertje en bij de geboorte van het 2e kind, dat dood wordt geboren, overlijdt Maartje op 08-04-1812.
2 Zijmon, gedoopt 12-12-1756 te Bovenkarspel, overleden 21-02-1825 te Bovenkarspel, aangifte door Jan Trompetter neef 40 jaar Bouwman, Zijmon was ongehuwd.
3 Op 25-02-1788 wordt bij notaris Outger Jans Slaghem (O.N.A.-1685-018) “een contract van levensonderhoud opgemaakt tussen Pieter Claasz (vader) en zoon Sijmon Andijker beide wonende te Bovenkarspel om zijn vader te onderhouden wegens zijne ouderdom van Spijs en drank kost en klederen, lijk op ordentelijke wijze en ten coste van hem te begraven, getuigen zijn Klaas Pietersz en Aafje Pieters Andijker beide kinderen”.
4 Aafje, gedoopt 17-11-1759 te Bovenkarspel overleden 15-10-1819 te Bovenkarspel. Gehuwd (1) op 25-10-1784 te Bovenkarspel met: Thomas Jentjens Trompetter geboren ?? , begraven 30-10-1787 te Bovenkarspel. Uit dit huwelijk:
1 Jan Thomasz geboren 14-08-1785 te Bovenkarspel.
2 kind begraven 30-10-1786.
Gehuwd (2) 22-05-1789 te Bovenkarspel met: Klaas Mol jongeman van Broekerhaven, geb.17-02-1765 te Bovenkarspel overi.?2, zoon van Abram Mol en Marijtje Anthonijs. Uit dit huwelijk:
1 Abraham gedoopt 28-01-1790
2 Bregje gedoopt 03-05-1791
3 Pietertje geboren 29-09-1792
4 Jantje geboren 29-09-1792
5 Bregje geboren 20-10-1794
6 Antje geboren 20-01-1796
7 Abram geboren 09-10-1797
8 Pieter geboren 28-02-1800
9 Johannes geboren 29-07-1802
allen te Bovenkarspel.
Vet gedrukte voorwerpen met originele tekst
2. Aafje Klaas Andijker, gedoopt op 13-12- 1725 overleden op 25-07-1802 te Broekerhaven.
Gehuwd op 10-04-1756 te Grootebroek met: Pieter Dirks Gravemaker gedoopt 10-07-1729 te Grootebroek overleden 27-12-1808 te Broekerhaven zoon van Dirk Claasz en Anna Jans. Uit dit huwelijk worden geen kinderen geboren.
Op 19-02-1788 maken Pieter en Aafje een testament op bij notaris Outger Jans Slaghem te Grootebroek (O.N.A. 1685-017) “Pieter gezond en Aafje ziek te bedde liggende tot erfgenamen de naaste vrienden en erfgenamen wederzijds, binnen 6 weken na testatrices overlijden moeten worden uitgekeerd aan Aafje Jans Brak getrouwt met Sijmen Jager wonende te Venhuijzen een gouden hoep of trouwring” (hoep is een gladde trouwring). Dan nog 2 legaten, een aan Pieter Jansz Gravemaker (oomzegger) vijftig gulden in gelde en aan Aafje Jans Brak idem vijftig gulden. Voor het betalen van een zegel en dergelijke wordt hun bezit aan gegeven “gegoed tot geen 4000 gulden”. Pieter heeft land aan de Ruinesloot wat blijkt uit een testament van Teunis Cornelisz Roozeboom die gegoed is voor 50,00 gulden. (O.N.A. 1684-161 op 19-11-1786).
Na het overlijden wordt er op 16-01-1809 een inventaris van de boedel gemaakt (O.N.A.- 067) te Broekerhaven alle goederen naar waarheid opgegeven door Tjallings Woutersz en Antje Raven als de overledene bij deselve hebben ingewoond.
“500 roeden huur stuk land ƒ 64,-.-. verponding ₤18-16-2.en contante penningen ƒ77,7.8. Aan Jacob Aaldersen in bewaring £50,-.-. een paar gouden knoopen, 1 paar silveren schoengespen, een eiken kast en daarin (hierna volgt de gehele boedel van het huis): 1 blauw duffel, 1 jas, 1 bruin rokje, 1 swart chargie (wol) dito, 1 bommezijden dito, 1 swarte rote, 1 kammesool, 1 swarte lakense broek, 1 mayershe broek, 1 dito rokje, 1 hemdrok met silveren knoopen, 1 dito met gaarnen knoopen, 1 baaytje, 3 oude broeken, 2 paar manthoeden, 2 paar wanten, 2 paar swarte kousen, 3 paar oude dito, 2 paar mayershe dito, 4 hembden, 3 nieuwe roo doekjes, 3 oude dito, 2 oude sakdoekjes, 1 swarte das, 2 bundeltjes lappen, 1 ledige budel, 3 kerkboeken in octavo (kleine), 5 lakens, 1 peulsloop, 2 kussenslopen, 2 onderbroeken, 1 witte mayershe dito. Op de kas: 3 delfsche kommen, 2 bierglazen.
Op de bedstede; 1 bed, 1 peul, 3 kussens, 4 dekens, 1 oude vrouwe rok, 1 kist ledig, 1 halve kas ledig, 1 kastje met drie sakken, 1 dito kas ledig.
Om de wand: 1 groote bedpan, 1 schilderij, 1 rak met 6 delfsche borden.
Boven de bedstee: 15 delfsche borden, 15 dito hangertjes, 6 dito schoteltjes, 5 dito kompjes en suikerpot sonder deksel, 1 spiegel, 1 extra lange pijp, 1 boone rol.
Boven de deur: 1 rak met 10 borden, 1 plankje met 4 borden, 1 riggeltje met 2 borden, 1 rak met half dozijn theegoed porcelein, 1 half dozijn dito, 4 schotelfjes en 4 koppen dito, 2 delfsche trekpotten en suikerpotje, 5 steenen potjes.
Op de schoorssteenmantel: 4 groote delftsche schotels, 2 kleinere dito, 1 groote koperen ketel, 1 kleine dito, 2 theeketels, 1 steenen trekpot, 1 dito tobaksdoos, 1 blikken blaker, 1 bijbel, 1 etenskaas, 1 panneke kolen en 2 pannekens, 1 klok, 1 tafel, 2 kleine dito, 1 pannekoekenpan, 2 stooven, 8 stoelen, 1 stoelkussen, 1 vloerbezem. 1 luywagen, 1 rager, 1 handewassenskom, 2 blikken theebussen, 1 koperen tobaksdoos 1 dito tondeldoos en vuurslag. 1 bril en brilhuis, 7 pond gewigt, 2 bedbankjes, 1 stekelnijper, 1 doornsteker, 1 vlos, 1 hoyvork en herk, 1 vlees kuijp, 1 knippel, eenig rud, eenige potten en pannen.
DEBITEN
Aan huishuur en kostgeld £30.-.-. Aan landschot ƒ12.10.-. Aan dood schulden f67.15.-. Heden den 16 Januarij 1809
Originele tekst betreffende acte.
3. Reijnouwtje Klaas Andijker gedoopt op 27- 11-1729 te Bovenkarspel begraven 03-05- 1805 te Venhuizen, in de kerk openen graf en luijden ƒ 1,6.-. en kleed ƒ-.12.-. Gehuwd (1) 08-01-1752 te Venhuijzen met: Jan de Brak geboren? te Venhuijzen overleden voor 1775 te Venhuijzen.
Uit dit huwelijk:
1 Barber geboren op 27-05-1753 te Venhuizen.
2 Aafje geboren op 24-08-1755 te Venhuizen.
3 Klaas geboren op 28-05-1758 te Venhuizen.
Gehuwd (2) 26-11-1775 te Venhuizen met: Claas Hoek geb. 03-03-1720 te Hem en begraven 15-01-1784 te Venhuizen zoon van Pieter Segersz Hoek en Lujouw Jans, weduwnaar, eerder gehuwd met Trijntje Jans op 07- 04-1748 te Hem.
Op 05-12-1775 wordt bij notaris Johannis Teunsz Pool te Grootebroek (O.N.A.-1678-046) een huwelijksvoorwaarden acte opgemaakt. “Zij is dan winkelierster, de winkelgoederen blijven in het huis en zij neemt niet anders dan haar klederen goud en silver tot haar lijve behorende mede. Haar dochter is in het huis blijven wonen en bij een acte op 27-10- 1797 wordt dochter Aafje erfgenaam van het huis alsmede de winkel en winkelgereedschappen, Aafje is dan gehuwd met Tijmen Jager en zij moet ƒ 300,- betalen en moet gedeelt worden met de 2 andere kinderen.”
4. IJtjen Klaas Andijker gedoopt op 20-07- 1732 te Bovenkarspel begraven 28-01-1763 te Bovenkarspel. Impost Grootebroek 26-01- 1763: nihil.
Gehuwd op 12-02-1758 te Andijk met:
Freek Jansz Raven gedoopt op 02-10-1729 te Andijk zoon van Jan Teeuwisz Raven en Maartje Dirks overleden 17-07-1800 te Bovenkarspel, begraven op 21-07-1800 te Andijk.
Uit dit huwelijk:
1 Aafje gedoopt op 08-10-1758 te Andijk en begraven op 09-11-1758 te Andijk.
2 Aafje gedoopt op 25-11-1759 te Bovenkarspel, gehuwd met Conelis Som. Aafje erft van grootvader Klaas 1/12 deel als onmondige pupil vertegenwoordigd door Pieter Klaas uit Bovenkarspel en Pieter Dirks uit Broekerhaven beide weesmeesteren ƒ 175,- (O.N.A. Weesboek Bovenkarspel 03-07-1776)
5. Marijtje Klaas Andijker gedoopt 20-07-1732 te Bovenkarspel overl. ?? Gehuwd op 10-11- 1765 te Grootebroek met:
Jan Tromp gedoopt 17-09-1741 te Groote- broek begraven 01-07-1779 te Grootebroek, zoon van Cornelis Tromp en Trijntje Dirks. Over dit echtpaar geen gegevens meer gevonden.
6. Dirk Klaas Andijker geboorte niet gevonden, begraven 04-06-1783 te Bovenkarspel. Gehuwd op 17-03-1759 te Bovenkarspel met Aafje Jans de Graaf van Broekerhaven (verder geen gegevens). Uit dit huwelijk:
1 Antje gedoopt 15-06-1760 te Bovenkarspel. Overleden 04-09-1828 te Spanbroek
2 Ongedoopt 13-01-1763 te Bovenkarspel
3 Klaas gedoopt op 16-11-1766 te Bovenkarspel begraven 12-03-1767.
Antje vertrekt 27-04-1788 naar Spanbroek nadat zij gehuwd is op 26-04-1788 met Dirk Pietersz van Gragt, houtzager geboren ±1763 te Spanbroek overl. ?? zoon van Pieter van Gragt en Marijtje Zijp. Uit dit huwelijk:
1 Dirk geboren ±1790 te Spanbroek
2 Klaas geboren op 23-03-1793 gedoopt op 24-03-1793 te Spanbroek
3 Pieter geboren op 06-11-1794 gedoopt op 09-11-1794 te Spanbroek
In het register van overlijden te Spanbroek stond de volgende notitie op 30 december 1823:
Dirk van Gragt, Militair geboren te Spanbroek zoon van Dirk van Gragt en Antje Andijker overleden op 26-01-1813 in het Hospitaal te Maagdenburg (D), oud 23 jaar. Dit op een verklaring van een doodsattest afgegeven te Brussel 30 Juni 1823.
Na 105 jaar is met het overlijden van Antje de naam Andijker weer verdwenen.
