Krimpen 390 / Singerspad 8
auteur: Door de huidige bewoners: Jaap Visser en Marijke Immerzeel, is de geschiedenis van het huis, het erf en de bewoners van Singerspad 8 (vroeger Krimpen 390) vastgelegd.
bron: jaarboek 2023
Foto: Jos Kuin. Foto uit 1950 met op de voorgrond links de woning van Jan Singer, compleet met de historische klimop.
Eerste bewoners
De eerste bewoners waren Jan Singer, geb. 1-2-1883 en Klaasje Schuurman, geb. 8-2-1883. Ze trouwen op 4 mei 1905 en gaan wonen op Krimpen 390. Van beroep is Singer bloembollenkweker en ook teler van andere gewassen. Jan had bij de Gemeente Andijk een bouwvergunning voor een woonhuis met schuur aangevraagd op 17 december 1904, dus al voor zijn huwelijk. Deze aanvraag is bewaard gebleven, alsook een plattegrond van de indeling van de woning. Ook de rekeningen zijn er nog. Het huis is gebouwd door aannemer Maarten Beemster van de Kerkbuurt Andijk. Die liet de volgende tekst achter op een paar plankjes:
Zegen zij dit huis beschoren,
En daarbij het Huisgezin
Woon bij reine zielenvrede
En gewenscht genoegen in,
Rampen blijft het steeds ontgaan
En door welvaart lang bestaan.
Een prachtige wens, maar het gelukkige begin werd al vrij snel overschaduwd door de geboorte van een levenloos kindje in 1907. Daarna krijgen Jan en Klaasje twee dochters: IJtje op 18-10-1910 en Trijntje op 5-1-1914.
Mobilisatie
In verband met de oorlogsdreiging werd op 31 juli 1914 een algehele mobilisatie afgekondigd voor Nederland. Ook Jan krijgt dan een oproep en moet zich melden in “Veldzicht” te Weesperkarspel, een voormalige “Stoom-Wasch en Strijkinrichting” en verblijft daar in ieder geval zo’n anderhalf jaar. Van de periode augustus 1914 – december 1915 is de correspondentie bewaard gebleven tussen Jan en Ka, totaal schreven ze 160 brieven! Bijzonder om te lezen, Jan verveelde zich enorm terwijl Ka thuis alles draaiende moest houden met twee jonge kinderen, een huis en het bedrijf. Ze had veel steun aan haar ouders en ook schoonouders. Er waren zorgen of er wel voldoende geld was om alles te bekostigen.
Enkele citaten uit de brieven:
“1/8/1914 Jan: Nu weer een brief uit Weesp. Ik ben nu niet verbeterd, maar het gaat toch wel. Het is een stoomwasscherij, maar ze zijn nogal klein behuisd. Maar de mensen zijn zeer innemend, ze zijn heel best voor ons en als je wilt komen, zul je zeer hartelijk ontvangen worden en daar gaat over het algemeen een roep van uit, zoo goed als de menschen voor de soldaten zijn.
10/8/1914 Ka: Zend dadelijk Gele Prins, Murillo en Cramoesie Briljant*. Vanochtend kwam een telegram van Nieuwenhuis. Nu zijn ze allemaal in de weer om het voor elkaar te krijgen. Dirk Jonker is ook mee aan ’t tellen en kan er morgenochtend een schuit vol weg.
8/10/1914 Jan: Het best is maar er zoo weinig mogelijk over te denken en afleiding te zoeken, zoek jij het maar bij die lieve kleintjes. Die hebben wij tenminste nog. Hoeveel duizenden van die kleinen zouden er overal omzwerven zonder moeke en pa?
29/10/1914 Ka: Soms is er onenigheid over de prijs van de bollen. Het schiet met jou en Nieuwenhuis niet erg op hè, wat is dat toch een rare boel vind ik, als jullie beiden niet toegeeft ben ik toch nieuwsgierig hoe dat afloopt, maar ik hoop dat ’t geschikt wordt.
24/11/1914 Ka: Vandaag zijn ze met 14 man in de gladiolen geweest, 5 man van ons, 3 van Hein de Groot, die kostganger van Appel en dan nog de Kolken met 3 man. ’t Lijkt wel een heel zakelijke brief hè, maar dat komt omdat ik er zoo door en door inzit vanzelf. Vanavond is Dien nog even geweest, die was op vergadering geweest over het vrouwenkiesrecht.
8/4/1915 Jan: Wat zal het toch een opruiming wezen, als ik weer eens voorgoed bij jullie ben, je kunt het je haast niet voorstellen dat het weer zoo wordt. Iemand die er buiten staat kan in de verste verte niet voorstellen wat het is, je kunt je niet begrijpen dat je die 8 maanden doorgeworsteld bent. Maar we zullen hoopen dat er spoedig een einde aan komt.“
We weten niet hoelang Jan nog in Weesp is geweest, het waren zware tijden. Jan is lange tijd bestuurslid van de vereniging “Nut van het Algemeen”. Dit “Nut” is opgericht in 1835 en heeft volgens de notulen zeker tot 1957 bestaan. De notulen uit die periode zijn nog bewaard gebleven. Het “Nut” heeft veel in Andijk tot stand gebracht. De bijeenkomsten werden gehouden in café-kolfbaan De Krimper dat gerund werd van 1879-1916 door vader Jan Singer en Ytje Burger* Het stond op de hoek Dijkweg/Landstraat.
Kees Visser
We verspringen in de tijd naar de periode fam. Kees Visser-Immetje Wijdenes. Jan Visser was inmiddels getrouwd met IJtje Singer en was leerkracht op de Westerschool. Zijn broer Kees (Cornelis) zocht werk na zijn middelbare tuinbouwschool opleiding en kwam in 1933, door bemiddeling van broer Jan, naar Andijk en is daar altijd gebleven. Ook al omdat hij Immetje Wijdenes uit Oostwoud ontmoette. Ze zijn op 26 mei 1940 getrouwd. Zelf vertrokken Jan en IJt naar Uitdam en Kees en Im konden hun huis betrekken op Stormweg 4. Hun drie kinderen worden daar geboren: Jacob 1941, Greetje 1943 en Wim-Jan 1946. Dit is nu Kleingouw 185, de nieuwe woning van Jan Neuvel (2001).
Foto: Jos Kuin. Foto rond 1920 van Gebr. Singer. Links Klaasje (Ka) Schuurman-Singer met dochter IJtje Singer, later getrouwd met Jan Visser. De man rechts op de foto in het knappe pak zou Jan Singer zijn.
Foro: Jos Kuin. Op de foto links de woning van Jan Singer. Op de plek van het kalf staat nu sporthal De Krimper.
Kees Visser begon aanvankelijk als knecht, maar van lieverlee nam hij het bedrijf van Jan Singer over. Er werden bollen verbouwd en veel andere gewassen o.a.: aardappelen, gladiolen, bonen, wortelenzaad, plantuitjes, sjalotten en zwarte bessen. Op 12-6-1952 neemt hij het woonhuis met schuren, erf en bouwland over, groot zes en zeventig aren en zestig centiaren. Ook wordt dat jaar de eerste schuur vervangen door een nieuwe, waarvan de eerste steen is gelegd door de oudste zoon van Kees en Im: Jacob (Jaap). Jan Singer en Ka verhuizen op enig moment naar Huize Sorghvliet, waar Jan in 1959 overlijdt en Ka in 1966.
Het huis op Krimpen 390 van Kees Visser wordt gedurende een aantal jaren verhuurd aan Jaan Smit en Els Smit-Koedooder. Hun zoon Arjen wordt daar in 1958 geboren. In 1964 wordt, na hun vertrek, een verbouwvergunning aangevraagd voor het huis waar Jaap en Marijke Immerzeel (09-02-1943) gaan wonen. Zij zijn op 27-12-1962 getrouwd en hebben gedurende de diensttijd van Jaap in het huis van zijn ouders ingewoond. Na een grondige verbouwing, waarbij de “huisboet” wordt gesloopt, betrekken zij het huis op 7-12-1964. Daar worden hun drie kinderen geboren: Wouter 1965, Ruth in 1966 en Meike in 1971. Tot 23-12-1975 huren ze het huis, dan wordt het hun eigendom.
C. Visser en zn. wordt Vof C. Visser & Zonen
Jaap komt na zijn dienstperiode werken in het bedrijf van zijn vader (Fa. C. Visser en zn.). Aanvankelijk zijn het vooral tulpen die worden verbouwd, maar al snel moet er iets gebeuren om voldoende inkomsten te genereren voor twee gezinnen. De vergunning om meer te mogen telen is uitgebreid in 1965: groente, bloembollen, bloemen en bomen. Een rolkas (500 m2) wordt gebouwd in 1966 door fa. Brouwer uit Oostwoud, bestemd voor de teelt van geremde irissen, leliezaad en het trekken van koude tulpen. Ook wordt in 1967 een gedeelte van het dak van de eerste schuur vervangen door glas en wordt een silo gebouwd voor wateropslag.
In 1968 vinden de eerste gesprekken plaats over bedrijfsverandering, Wim wil graag voor zich zelf gaan beginnen. Hij werkt op dat moment nog in de rozenteelt in Aalsmeer. Het besluit valt: we gaan met z’n drieën verder in de rozenteelt als Vof: Firma C. Visser & Zonen. In 1969 wordt de eerste 7000 m² kas gebouwd achter Krimpen 390 door C. Sijm uit Zwaagdijk. In 1971 volgt een tweede 7000 m², achter inmiddels Krimpen 389, waar Wim Visser en Cilia Piet zijn gaan wonen. Voor het vele werk zijn er extra mensen nodig, de rozen moeten tweemaal daags gesneden worden en verder verwerkt om naar de veiling in Aalsmeer te gaan. Het pluizen (weghalen van de kleine zijscheuten) wordt veelal gedaan door vrouwen, maar ook zij leren snijden, werk dat aanvankelijk alleen door de mannen gedaan werd. In de eerste jaren worden er Baccara’s geteeld, daarna ook o.a. Red Success, Mercedes, Pasadena’s, Carol en later Tineke’s. Het was hard werken en er kwam steeds meer personeel. In datzelfde jaar wordt ook een vijver gegraven op ons erf voor het houden van watervogels, de passie van Jaap.
Eerbetoon
Op 1-4-1975 wordt, door het uittreden van C. Visser, de vennootschap ontbonden. In 1976 vindt er een verbouwing plaats op Krimpen 390, er komt weer een ‘boetje” aan het huis, naar een ontwerp van D. de Vries. De centrale verwarming wordt aangelegd door vader Leen Immerzeel. In de tweede helft van de jaren 70 (rond 1977) wordt de straatnaam Krimpen 390 veranderd in Singerspad 8. C. Visser heeft de naamsverandering aangevraagd, als eerbetoon aan Jan Singer. In 1988 wordt in fasen overgegaan op de teelt van de rozen in steenwol i.v.m. problemen met de grond. In 1992 wordt de rolkas gesloopt en begint in de kas achter Singerspad 14 de teelt van orchideeën, Phalaenopsis, een nieuwe uitdaging. Eind 1994 worden de laatste rozen in de kas achter ons huis, verwijderd. In december stoppen we met de huisverkoop. In 1995 wordt de kas nog verhuurd voor de teelt van Lisianthus. Ook de andere kas wordt gedeeltelijk verhuurd aan groente- en bloemkwekers. In 1996 worden kas en ketelhuis achter Singerspad 8 gesloopt. Twee jaar daarvoor groeit de klimop, ooit door Jan Singer geplant, tot in ons huis met lekkage in het dak als gevolg, reparatie is hard nodig. Met daarop volgend een aanpassing van de bovenverdieping. In 1997 is onze benedenverdieping toe aan een “opknapbeurt”, de originele balken in het plafond van de woon- en achterkamer worden weer tevoorschijn gehaald.
De periode overziend vanaf de start van het bedrijf (1905), en de daarop volgende veranderingen tot het uiteindelijk opheffen van het bedrijf, laat zien dat de respectievelijke echtgenotes een aanzienlijke bijdrage geleverd hebben gedurende kortere of langere tijd. Naast de vele mensen die hier gewerkt hebben, vaste en losse krachten en stagiaires. Op 31-12-1998 komt er een einde aan de jarenlange samenwerking tussen Jaap en Wim. De laatste zet het bedrijf nog enige tijd voort. Jaap vindt elders werk (Proeftuin Zwaagdijk), waar hij nog twaalf jaar met veel plezier werkt. Ook werkt Marijke lange tijd als hoofd mediatheek van het Marcuscollege, het latere Martinuscollege, te Grootebroek, van 1978-2004. Er wordt een hobbykasje (9 x 9 m.) neergezet op ons erf in 1999. Daar worden abrikozen, perziken, druiven en tomaten, komkommers en diverse groenten geteeld. Alles voor de eigen keuken. Daarnaast wordt het erf aangepakt: de tuin, het bos, de vijver en de schuur. In 2000/2001 wordt er nog een stukje aan het “boetje” gebouwd, waarbij ook de veranda. Een verrijking van het huis!
Beeldkwaliteitsplan
In 2006 komt de Gemeente Andijk naar buiten met een nieuw beeldkwaliteitsplan waarin ook is opgenomen dat er gebouwd mag worden, na enige aanpassing, op de plaats waar kassen staan en kassen gestaan hebben. Vele bezwaren volgen en worden na verloop van tijd ongegrond verklaard. Er mogen uiteindelijk op ons gedeelte zes huizen gebouwd worden, daartoe wordt de tweede schuur gesloopt in 2009. Een gedeelte van de vrijkomende grond wordt aan de bouwgrond toegevoegd. De laatste kavel wordt verkocht in 2018. Ook worden op het andere gedeelte zes huizen gebouwd. De straatnaam die de gemeente Medemblik het plan toekent is het “Visserspad”.
Paradijs
Er is ongelooflijk veel veranderd gedurende de periode vanaf 1904 tot nu toe. Het onderhoud van het huis en de vele veranderingen zijn uitgevoerd door de Bouwbedrijf Botman, Timmerwerk Bart de Vries en de laatste jaren Kodde Allround. Daarnaast door de familieleden Ton Konter en Rein Venmans en vele anderen! Wat is o.a. bewaard gebleven: de liguster langs het Singerspad, de klimop aan de voorkant van het woonhuis. De keukenstoel van Jan Singer die nog steeds in ons huis staat, oude kastdeuren en een wastafel die nog in gebruik is. Het huis voelt nog steeds als een warme jas en is samen met het erf “ons paradijs”, ook voor onze (schoon) kinderen en kleinkinderen, hond Bas en zijn voorgangers, en waar we zo lang als mogelijk willen blijven wonen.
Foto: Jos Kuin. De resultaten van het beeldkwaliteitsplan in wording.
Foto: Jaap Visser. Het pand van Jaap en Marijke
*: Zie ook Jaarboek Oud Andijk 2002 (JK)
**: Tulpenrassen: Gele Prins: Golden Prince van 1780, Murillo: White flushed Pink van 1860, Cramoesie Briljant (Scarlet) dateert van 1785 en is fel rood met lichtoranje tint (JK)