Gymnastiek in Andijk

auteur: redactie
bron: jaarboek 2019

Op deze foto uit 1932 (ca.) vier leden van Turnlust in sporttenue. Ze poseren op de Zeeweg in Wervershoof voor de fotograaf omdat ze voor de derde keer de wisselprijs hebben gewonnen. V.I.n.r.: Trijn Singer, Corrie Groot (dochter van burgemeester Groot), Ma Weststraten (van de Proefpolder) en Jantje Dol. Foto: collectie Oud Wervershoof

Vandaag de dag spreken activiteiten als ‘Strength & Conditioning’, ‘Boot- camp’, turnen en fitness wat meer tot de verbeelding, maar de oorsprong hiervan ligt bij gymnastiek. En in Andijk was dat redelijk populair. 

Simson – turnlust

16 juni 1893 werd in Andijk de eerste gymnastiekvereniging opgericht met de prachtige naam: Simson. ‘Directeur’ was de heer A. Warnaar in wiens school de oefeningen gehouden werden. Over ‘Simson’ is helaas verder weinig bekend. In 1912 zag, tijdens een oprichtingsvergadering in ’t lokaal van de heer C. Smit, Turnlust op Andijk-West het levenslicht. Met als doelstelling: “De bevordering van den welstand van het lichaam en het opwekken van belangstelling in de gymnastiek”. 

Als oefenlokaal werd voor café De Krimper gekozen. 

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914- 1918) kreeg Turnlust het moeilijk: alle mannen van 19 tot 40 jaar moesten onder dienst en ook ‘directeur’ Reinder van der Oord moest aan de grens de neutraliteit van ons land helpen bewaren. ‘Het was behelpen’, schrijft G. de Vries in het boekje 70 jaar Turnlust, ‘maar de uitvoeringen gingen door. De zaal slechts verlicht door een paar petroleumlampen, één hout- gestookte kachel, maar de zaal liep vol en dat gaf warmte. En als dan de uitvoering werd besloten met een tableau en Dirk Brouwer dat schitterend had verlicht -rood en groen- door in een kolenlepel pakjes Bengaals vuur te ontsteken, was het feest’. Zodra de begeleidende wolk rook was opgetrokken werd de avond voltooid met het bal: piano, trombone en viool. 


Hoogtepunten waren de gymdagen, het turnfeest op Krimperland (com- pleet met vuurwerk), marswedstrijden en propagandadagen. Na de oorlog ’14-18′ werd een damesafdeling opgericht. Deze telde spoedig al meer leden dan de herenafdeling. De uitvoeringen werden daardoor gevarieerder en hoefden niet meer te worden opgevuld met voordrachten en gezongen levensliederen. In het verenigingsleven nam Turnlust een heel belangrijke plaats in. Je ging toen of naar de gym, of naar de zang, of naar beide. 

Later, in de jaren zestig van de vorige eeuw, werd voor de kerstdagen Cultura bijna compleet verbouwd voor het jaarlijkse kerstoptreden van Turnlust. Een absoluut hoogtepunt! Zo kreeg het publiek een reis om de wereld te zien, maar ook thema’s als: Geef ons de ruimte en De jaargetijden. En uiteraard, ook toen ontbrak de muzikale afsluiting niet dankzij medewerking van de ‘Melodisten’ of de ‘Melody Makers’.

Opening van de jubileumrevue t.g.v. het 40-jarig bestaan van gymvereniging Turnlust Trotse vaandeldrager links vooraan is Jaap L. van de Gruiter. Naast en achter hem Corrie Keesman, Kathy van der Oord, Mieke Steenpoorte, Gré Droog, Janny Beets, Bets Heemsbergen, Cor Venekamp, Hans Spaander en Bertie van der Oord. Foto: verzameling Jaap v.d. Gruiter

Gymnastiekvereniging EMS.
Ook dit was ‘gymnastiek’! Met onderop de rots in de branding: Bruin Brouwer.

E.M.S.-O.D.I.S. 

In de dertiger jaren van de vorige eeuw kreeg Andijk er nog twee gymnastiekverenigingen bij: Chr. Gymnastiekvereniging E.M.S. (Eendracht Maakt Sterk) en O.D.I.S. (1928) op 

Andijk-Oost. Mogelijk stond die afkorting voor: Ontspannning Door Inspanning. Deze laatste club is begin 50-er jaren opgeheven. Gymnastiek was een populaire vorm van ontspanning. Wanneer je oude foto’s ziet heeft de gym in die tijd meer weg van turnen en zelfs van acrobatiek. Van Erik Brouwer (zoon van Bruin Brouwer, de vrachtvaarder en kolenboer) ontvingen we de foto’s van E.M.S. Bruin Brouwer had een beresterk lichaam en zat daarom bij de zwaarste oefeningen altijd onderaan, als rotsvaste houvast. Februari 1955 geeft E.M.S. een uitvoering, waarschijnlijk in De Meiboom. In de Andijker Middenstander staat vermeld dat E.M.S. een paar prima uitvoeringen gaf en: ‘de medewerkers waren beide avonden in topvorm”.

Leden van Gymnastiekvereniging EMS rond 1950.
Van links naar rechts: 1e: Fok Schenk, 4e: Bruin Brouwer, 5e: Klaas Schenk, 6e: Simon Weverink, 8e: Nanne Bram Prins (Honk), 9e: Jaap van Dokkum, 11e: Jan Zwagerman. Voor de ontbrekende namen houdt de redactie zich aanbevolen.

Gymnastiekvereniging EMS: Niet alle namen hebben we kunnen verifiëren maar vermoedelijk gaat het om: staand vanaf links: 1e: Fok Schenk, 2e: Klaas Nierop, 3e: Bruin Brouwer, 5e: Klaas Schenk. Zittend midden: Jaap van Dokkum.

Mocht je in het bezit zijn van een originele foto van betere kwaliteit, dan zouden we deze graag ontvangen.